Συνήθεις Ερωτήσεις

Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία για ένα έργο ΑΠΕ ηλεκτροπαραγωγής απαιτούνται:

Πριν από την έναρξη των εργασιών κατασκευής:

• Πολεοδομική Άδεια
• Άδεια Οικοδομής
• Άδεια Κατασκευής Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρισμού από ΡΑΕΚ
• Προκαταρτικοί/Τελικοί όροι σύνδεσης από αρμόδιο Διαχειριστή Διχτύου

Μετά την ολοκλήρωση της εγκατάστασης:

• Άδεια Λειτουργίας Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρισμού από ΡΑΕΚ.

Ναι, υπάρχουν.  Οι Αρχές που είναι αρμόδιες για την εφαρμογή της κάθε νομοθεσίας, έχουν θεσπίσει κριτήρια, προϋποθέσεις και περιορισμούς για εξαιρέσεις. Όταν αυτά ικανοποιούνται, η άδεια θεωρείται δοσμένη και ως εκ τούτου δεν απαιτείται αίτηση για εξασφάλιση της άδειας.

Βλέπε τον ακόλουθο Πίνακα  με τη Γενική Περιγραφή των εξαιρέσεων που βρίσκονται σε ισχύ αναφορικά με εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών συστημάτων.

* Εξαιρούνται οι περιπτώσεις διατηρητέων κτιρίων, αρχαιολογικών χώρων, κλπ.

 Περεταίρω πληροφορίες υπάρχουν στο Διάταγμα Κ.Δ.Π.376/2019 του Υπουργείου Εσωτερικών

Η Άδεια Κατασκευής είναι η άδεια που εκδίδεται από τη Ρυθμιστική Αρχή για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται να παράγει ηλεκτρισμό δυνάμει του περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου.

Για έργα ΑΠΕ μέχρι 5MW, εκδίδεται «Εξαίρεση από Άδεια Κατασκευής Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρισμού» ενώ για έργα ΑΠΕ πέραν των 5 MW εκδίδεται «Άδεια Κατασκευής Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρισμού».

Για εύκολη αναφορά, η Άδεια ή Εξαίρεση από Άδεια Κατασκευής Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρισμού, στο κείμενο αναφέρεται ως «Άδεια Κατασκευής από τη ΡΑΕΚ».

Σημειώνεται ότι από την πιο πάνω υποχρέωση εξαιρούνται ορισμένα μικρά συστήματα όπως π.χ. τα μικρά μη εμπορικά συστήματα που εντάσσονται στην κατηγορία net-metering των καθεστώτων στήριξης για ιδίαν κατανάλωση του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.

Παράδειγμα Α: Φωτοβολταϊκό Σύστημα ισχύος 3kW με την μέθοδο του net-metering, εγκατεστημένο σε οροφή κατοικίας.

Παράδειγμα Β: Φωτοβολταϊκό Σύστημα ισχύος 150 kW, με την μέθοδο του net-billing, εγκατεστημένο σε οροφή και υπόστεγα χώρων στάθμευσης σε υπεραγορά.

Η Άδεια Λειτουργίας είναι η άδεια που εκδίδεται από τη Ρυθμιστική Αρχή όταν ολοκληρωθούν οι κατασκευαστικές εργασίες και το έργο λάβει το πιστοποιητικό καταλληλότητας από τον ΔΣΔ ή τον ΔΣΜΚ.

Όπως και στην περίπτωση της Άδειας Κατασκευής από τη ΡΑΕΚ, υπάρχει η «Άδεια Λειτουργίας Σταθμού παραγωγής Ηλεκτρισμού» και η «Εξαίρεση από Άδεια Λειτουργίας Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρισμού».

Για εύκολη αναφορά, η Άδεια ή Εξαίρεση από Άδεια Λειτουργίας Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρισμού, στο κείμενο αναφέρεται ως «Άδεια Λειτουργίας από τη ΡΑΕΚ»

Παράδειγμα: Φωτοβολταϊκό ή Αιολικό Σύστημα με στόχο την πώληση της ενέργειας είτε στην ΑΗΚ είτε σε άλλο προμηθευτή ηλεκτρισμού.

Η χωροθέτηση συστημάτων ΑΠΕ όπως, Αιολικά Πάρκα, Φωτοβολταϊκά Πάρκα κτλ, ρυθμίζεται από την Εντολή 1/2024 του Υπουργού Εσωτερικών δυνάμει του Περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου και καθορίζει τους χώρους στους οποίους απαγορεύεται η χωροθέτηση έργων ΑΠΕ. 
Όπως και στην περίπτωση της Άδειας Κατασκευής από τη ΡΑΕΚ, υπάρχει η «Άδεια Λειτουργίας Σταθμού παραγωγής Ηλεκτρισμού» και η «Εξαίρεση από Άδεια Λειτουργίας Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρισμού».
Για εύκολη αναφορά, η Άδεια ή Εξαίρεση από Άδεια Λειτουργίας Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρισμού, στο κείμενο αναφέρεται ως «Άδεια Λειτουργίας από τη ΡΑΕΚ»

Για έργα ΑΠΕ, όπως Αιολικά Συστήματα, μεγάλα Φωτοβολταϊκά Πάρκα κτλ  απαιτείται υποβολή Μελέτης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον.  Ωστόσο, ο Νόμος περί Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Έργα του 2018 (Ν.127(Ι)/2018),  καθορίζει τις περιπτώσεις που:

• απαιτείται η υποβολή ΜΕΕΠ.
• υποβάλλεται Έκθεση Πληροφοριών ώστε να αποφασιστεί κατά πόσον χρειάζεται η υποβολή ΜΕΕΠ.
• δεν απαιτείται η υποβολή οποιωνδήποτε στοιχείων ή πληροφορικών.

Σε κάθε περίπτωση, η ΜΕΕΠ εξετάζεται στο πλαίσιο της διαδικασίας εξασφάλισης της Πολεοδομικής Άδειας και η Γνωμάτευση της Περιβαλλοντικής Αρχής, έχει βαρύνουσα ισχύ ως προς την πιθανότητα εξασφάλισης της άδειας.

Βήμα Α’ – Να εξετάσετε κατά πόσον στο συγκεκριμένο τεμάχιο γης επιτρέπεται η χωροθέτηση ενός τέτοιου έργου σύμφωνα με την εντολή 2/2006 του Υπουργού Εσωτερικών.  Για αυτό, μπορεί να σας καθοδηγήσει κάποιος πολιτικός μηχανικός ή αρχιτέκτονας ή μπορείτε να απευθυνθείτε στην οικεία Πολεοδομική Αρχή.

Βήμα Β’ – Διερεύνηση της ικανότητας σύνδεσης του συστήματος στο δίκτυο ηλεκτρισμού. Υποβάλλεται σχετικό αίτημα προς τον Διαχειριστή Συστήματος Διανομής (ΔΣΔ) ή τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ).

Βήμα Γ’ – Εφ’ όσον τα αποτελέσματα των πιο πάνω είναι θετικά, τότε μπορείτε να προχωρήσετε με την υποβολή:

• Αίτησης για εξασφάλιση Πολεοδομικής Άδειας στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως
• Αίτησης για εξασφάλιση Άδειας Κατασκευής Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρισμού από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ)

Σημείωση: Με την αίτηση για Πολεοδομική Άδεια, υποβάλλεται στο Τμήμα Περιβάλλοντος η Έκθεση Πληροφοριών ή η ΜΕΕΠ ( Βλ. Ερώτηση 6).

Βήμα Δ’  Εφ’ όσον τα αποτελέσματα των πιο πάνω είναι θετικά υποβάλλεται:

• Αίτηση για εξασφάλιση Άδειας Οικοδομής στην οικεία Οικοδομική Αρχή.
• Αίτηση για έκδοση Προκαταρκτικών Όρων Σύνδεσης (ΠΟΣ) στον ΔΣΔ

ΒΗΜΑ Ε’ – Όταν εξασφαλιστούν οι ΤΕΛΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΥΝΔΕΣΗΣ και η Άδεια Οικοδομής

• Μπορούν να αρχίσουν οι κατασκευαστικές εργασίες του έργου.
• Με το πέρας των κατασκευαστικών εργασιών, υποβάλλεται αίτημα για έλεγχο της εγκατάστασης στον ΔΣΔ
• Όταν ελεγχθεί επιτυχώς η εγκατάσταση, υποβάλλεται αίτημα στην ΡΑΕΚ για Άδεια ή Εξαίρεση από Άδεια Λειτουργίας από τη ΡΑΕΚ.
• Όταν εξασφαλιστεί η Άδεια Λειτουργίας από τη ΡΑΕΚ, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να μεριμνήσει για την λειτουργία του έργου είτε σύμφωνα με το καθεστώς στήριξης που εμπίπτει, ή στην Ανταγωνιστική Αγορά.

1. (πατήστε εδώ για έργα μέχρι 8 MW και εδώ για έργα πέραν των 8 MW);

Η διαδικασία σύνδεσης έχει καθοριστεί από τους (α) Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς και (β) Διαχειριστή Συστήματος Διανομής και έχει λάβει τη σχετική έγκριση από τη ΡΑΕΚ.  Ωστόσο, συνοπτικά αναφέρεται ότι κατά την διάρκεια της διαδικασίας υλοποίησης ενός έργου, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να ακολουθήσει τα πιο κάτω βήματα:

• Αίτηση για Ενδεικτικό Κόστος Σύνδεσης που υποβάλλεται στον ΔΣΔ κατά το αρχικό/προκαταρκτικό στάδιο μελέτης του έργου. Είναι ένα από τα προ-απαιτούμενα στοιχεία ώστε να υποβληθεί αίτηση για Άδεια Κατασκευής στην ΡΑΕΚ.
• Αίτηση για Προκαταρκτικούς Όρους Σύνδεσης (ΠΟΣ), στον αρμόδιο Διαχειριστή. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί μόνον εφόσον το έργο έχει ήδη εξασφαλίσει την Άδεια Κατασκευής από τη ΡΑΕΚ.
• Αίτηση για Τελικούς Όρους Σύνδεσης. Είναι το τελευταίο στάδιο της αίτησης για σύνδεση.  Γίνεται αυτόματα με την αποδοχή των ΠΟΣ.  Οι ΤΟΣ είναι το τελικό διαδικαστικό στάδιο για τη σύνδεση του έργου στο δίκτυο πριν την κατασκευή του.  Για να εκδοθούν οι ΤΟΣ, πρέπει το έργο να έχει ήδη εξασφαλίσει την άδεια Οικοδομής.

Όχι. Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (αρ. Απόφασης 76) ημερομηνίας 15/4/2015, τα καθεστώτα στήριξης που προνοούν σταθερές και εγγυημένες τιμές πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας από  ΑΠΕ καταργήθηκαν.  Τα νέα έργα ηλεκτροπαραγωγής που αξιοποιούν ΑΠΕ, πρέπει να εντάσσονται στο πλαίσιο της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού. 

Η ΑΗΚ, ήταν υποχρεωμένη να αγοράσει την ενέργεια από ΑΠΕ για όσα έργα εντάσσονταν και λειτουργούσαν στα πλαίσια των Καθεστώτων Στήριξης που εκδίδονταν κατά καιρούς από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας ή το Ταμείο ΑΠΕ και ΕΞΕ.  Η εν λόγω υποχρέωση δεν ισχύει στο Σχέδιο που εκπονήθηκε εντός του 2019, με τίτλο «Σχέδιο για την παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ στο πλαίσιο της Μεταβατικής Ρύθμισης της Αγοράς ηλεκτρισμού, με τελική κατάληξη των έργων στην Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού».

Λόγω του μεγάλου αριθμού έργων που βρίσκονται αυτή τη στιγμή υπό υλοποίηση ή σε αναμονή ως επιλαχόντα έργα  στο  «Σχέδιο για την παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ στο πλαίσιο της Μεταβατικής Ρύθμισης της Αγοράς ηλεκτρισμού, με τελική κατάληξη των έργων στην Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού», και ενόψει της πλήρους λειτουργίας της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού εντός του 2022, δεν αναμένεται να εκδοθεί νέο καθεστώς στήριξης για αδειοδότηση εμπορικών έργων ΑΠΕ ηλεκτροπαραγωγής σύντομα, χωρίς αυτό να αποκλείεται να συμβεί στο μέλλον.

Σήμερα, εφαρμόζεται η Μεταβατική Ρύθμιση της Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΜΡΑΗ).  Στην ΜΡΑΗ δεν συμμετέχει η ΑΗΚ και συνεπώς οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ υποχρεούνται να συμβληθούν με άλλους προμηθευτές εκτός της ΑΗΚ.  Μέχρι στιγμής, υπάρχουν συνολικά 16 αδειούχοι προμηθευτές.

Όταν εντός του 2022 τεθεί σε λειτουργία η Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού, οι επιλογές των παραγωγών από ΑΠΕ αυξάνονται αφού θα λειτουργεί τόσο μηχανισμός με βάση τα διμερή συμβόλαια παραγωγών προμηθευτών, όσο και η προημερήσια αγορά.

Στην περίπτωση των συστημάτων ισχύος μέχρι 20kW που εγκαθίστανται σε οροφές κατοικιών ή άλλου είδους υποστατικά, υπάρχει γενική εξαίρεση από την υποχρέωση να υποβληθεί αίτηση για εξασφάλιση της Πολεοδομικής Άδειας και της Άδειας Οικοδομής.  Η εξαίρεση αυτή ισχύει νοουμένου ότι το υποστατικό ανεγέρθηκε νόμιμα και έχει ήδη εξασφαλισθεί για αυτό Άδεια Οικοδομής (και δεν είναι διατηρητέο κτλ).

Όσον αφορά την ΡΑΕΚ, σημειώνεται ότι για τα συστήματα net-metering που εγκαθίστανται στο πλαίσιο του Σχεδίου για Ιδία Κατανάλωση, δεν απαιτείται η εξασφάλιση Εξαίρεσης από Άδεια Κατασκευής, όπως απαιτείται για τα εμπορικά συστήματα. Στην περίπτωση των έργων net-billing απαιτείται η υποβολή σχετικής αίτησης για Άδεια Κατασκευής από τη ΡΑΕΚ.

Μετά την εξασφάλιση της Άδειας Κατασκευής από τη ΡΑΕΚ, εφόσον απαιτείται, υποβάλλεται σχετικό αίτημα προς τον Διαχειριστή Συστήματος Διανομής (ΔΣΔ) στην ΑΗΚ για σύνδεση του συστήματος με την μέθοδο του net-metering ή net-billing.

Εκδίδονται κατά καιρούς καθεστώτα στήριξης που περιλαμβάνουν χορηγίες για την εγκατάσταση ΦΒ συστημάτων με την μέθοδο του net-metering σε οικίες.  Συνήθως η αίτηση για την χορηγία υποβάλλεται μετά την ολοκλήρωση της εγκατάστασης και λειτουργία του συστήματος συνοδευόμενη από τα απαραίτητα πιστοποιητικά/δικαιολογητικά.  Για περαιτέρω πληροφορίες, παρακαλώ επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ.

Η απάντηση είναι όχι.  Σε αυτή την περίπτωση, καθώς δεν υπάρχει Άδεια Οικοδομής, το υποστατικό θεωρείται παράνομο και ως εκ τούτου, δεν εφαρμόζεται ούτε το Γενικό Διάταγμα Ανάπτυξης, ούτε το Γενικό Διάταγμα Εξαίρεσης, σύμφωνα με τα οποία θεωρούνται δοσμένες η Πολεοδομική Άδεια και η Άδεια Οικοδομής.

Εφόσον για το υπό αναφορά στέγαστρο υπάρχει άδεια οικοδομής, τότε ναι, μπορεί να τοποθετηθεί με τη σύμφωνη γνώμη του υπεύθυνου Μηχανικού που θα υπογράψει και το ΕΝΤΥΠΟ 11 για να ενημερωθεί ο φάκελος της οικοδομής στην αρμόδια αρχή (Δήμος ή Επαρχιακή Διοίκηση).